Lý trí và trực giác
Lý trí là chỉ phần lý tính của tâm trí. Suy nghĩ là chỉ hoạt động suy luận của lý trí. Suy nghĩ không thể hoạt động trong trống rỗng, nó cần nguyên liệu là ký ức. Suy nghĩ là sự phản hồi của ký ức. Ký ức là trải nghiệm được thu nạp qua các giác quan, và tích lũy qua ghi nhớ. Ký ức đến từ quá khứ, tương lai cũng đến từ quá khứ, khi ta nghĩ về tương lai, nó vẫn là quá khứ khi được thay đổi. Nhưng ký ức không có mối liên hệ với hiện tại. Vì vậy, lý trí là sự tập trung vào quá khứ và tương lai. Mọi suy nghĩ luôn tập trung vào những gì đã xảy ra hoặc có thể xảy ra, và quá trình suy nghĩ luôn đưa ta rời khỏi hiện tại.
Khi chúng ta mải mê với suy nghĩ và để tâm vào nó, chúng ta trở nên bị cuốn theo những suy nghĩ của chính mình. Sự tập trung vào suy nghĩ khiến ta bỏ qua những gì đang diễn ra, bỏ qua hiện tại (sự hiện diện của thực tại), các giác quan trở nên đóng. Chúng ta trải nghiệm thực tại thông qua các giác quan. Sự cảm nhận bằng các giác quan tạo ra mối liên kết với thực tại, nhưng nó đã bị ngăn chăn bởi sự để tâm vào suy nghĩ. Suy nghĩ chỉ hoạt động theo những hình mẫu được phóng chiếu từ ký ức, nó là ảo ảnh trong quá khứ, nó không có sự liên kết nào với hiện tại, và tâm trí ta trở nên bay bổng. Vì vậy, lý trí là bay bổng, cảm nhận là thực tế.
Những điều này giúp ta nhận ra sự khác biệt giữa người hướng nội và hướng ngoại. Người hướng nội để tâm vào suy nghĩ, còn người hướng ngoại để cho suy nghĩ tự hoạt động. Chỉ khi để cho suy nghĩ tự hoạt động, ta mới tách khỏi suy nghĩ và có sự cảm nhận với thế giới, từ đó có sự giao tiếp với thế giới và trở nên hướng ngoại.
Lan man không đối nghịch với sự tập trung, lan man là khi sự tập trung của ta không hướng vào thực tại, mà hướng vào suy nghĩ. Để thoát khỏi sự lan man, ta phải gọi tên cho sự tập trung của mình vào thời điểm nó đang hiện diện. Người hướng nội thường có xu hướng sử dụng phần lý trí và tập trung vào suy nghĩ, họ sống trong thế giới suy nghĩ của mình. Trong khi người hướng ngoại có xu hướng để cho tâm trí hoạt động tự nhiên, tạo điều kiện cho sự cảm nhận và mối liên kết với thực tại.
Khi thân thể hoạt động theo chức năng một cách tự nhiên, ta gọi đó là bản năng. Khi tâm trí hoạt động theo một cách cũng tự nhiên như thế, ta gọi đó là trực giác. Lý trí là những suy nghĩ nhìn thấy, còn trực giác là những suy nghĩ không nhìn thấy, đó là những suy nghĩ hoạt động tự nhiên. Ta tương tác với quá khứ và tương lai bằng lý trí, ta tương tác với hiện tại bằng cảm nhận và trực giác.
Bản chất của tính cách
Hướng ngoại và hướng nội là những dạng tính cách của con người. Tính cách được hình thành từ yếu tố sinh học bên trong (di truyền) và các trải nghiệm bên ngoài (giáo dục, xã hội). Tính cách có thể được coi là bản chất con người ta, nó được tạo nên từ bẩm sinh và tất cả những gì ta đã trải qua.
Chúng ta liên tục học hỏi và tương tác với thế giới xung quanh. Càng trải qua thời gian, tính cách của ta càng được định hình rõ ràng hơn. Tính cách thường không thay đổi quá nhanh chóng và có xu hướng ổn định theo thời gian. Kinh nghiệm là sản phẩm của những trải nghiệm, nó là thứ được để lại và rất khó để mất đi. Kinh nghiệm là dấu vết của những gì đã qua và nó bồi đắp tính cách của chúng ta. Kinh nghiệm có ảnh hưởng sâu sắc đến cách chúng ta suy nghĩ, hành động và tương tác với thế giới xung quanh.
Điều gì quyết định những kinh nghiệm của chúng ta? Đó là do bẩm sinh. Cùng một trải nghiệm, nhưng sự khác nhau trong nhận thức sẽ rút ra những bài học khác nhau. Yếu tố bẩm sinh tạo nên sự độc đáo và khác biệt trong cách chúng ta trải nghiệm và tiếp nhận thế giới xung quanh.
Chúng ta nên hướng ngoại hay hướng nội?
Đây là câu hỏi phổ biến, nó xảy ra khi ta gặp rắc rối với tính cách của mình. Chúng thường đến từ những người hướng nội nhiều hơn. Có vẻ những người hướng ngoại có cuộc sống hạnh phúc hơn những người hướng nội. Vì khi tâm trạng không tốt, người hướng ngoại luôn có cách để tìm ra ai đó giúp họ giải quyết vấn đề của mình. Còn với người hướng nội họ thường lựa chọn tự trải qua vấn đề một mình.
Ta bắt gặp những tính cách lý tưởng, nhưng tính cách đó không phải bản chất thật của ta. Dù bạn đang thiên về hướng ngoại hay hướng nội, bạn không nên cố gắng thay đổi con người mình. Những gì đọng lại bên trong bạn ở hiện tại không phải là ngẫu nhiên. Chúng được giữ lại thông qua bản năng và mong muốn của bạn.
Con người của bạn ở hiện tại được tạo nên từ rất nhiều lựa chọn và mong muốn trong quá khứ. Tuy nhiên, việc ghen tỵ đến từ sự so sánh thành quả với người khác, khiến chúng ta phủ nhận con người chúng ta lựa chọn trở thành. Nếu chúng ta tiếp tục đóng vai diễn không phải là chính mình, chúng ta sẽ nhanh chóng bị kiệt sức. Thay vào đó, hãy tìm kiếm giải pháp và hướng đi phù hợp với tính cách của mình để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Đi con đường của riêng bạn
Tương lai là kết quả của hiện tại. Hiện tại là kết quả của những quyết định trong quá khứ. Những quyết định này dựa trên năng lực mà ta có. Năng lực đó là khả năng học hỏi và tiếp thu. Khả năng tiếp thu đối với mỗi loại kiến thức là do bẩm sinh. Những gì là bẩm sinh thì không có bất cứ tác động bên ngoài nào có thể thay đổi được. Điều đó khiến mỗi cá nhân sẽ phải đi con đường riêng phù hợp với năng lực của bản thân. Mọi nỗ lực trốn thoát khỏi con đường đã định sẵn sẽ khiến ta vấp phải những rào cản ở ranh giới mà ta không thể vượt qua.
Thay vì cố gắng theo đuổi con đường của người khác, chúng ta cần tập trung vào hành trình của mình và thực hiện nó một cách tốt nhất. Những con đường mà ai cũng chọn đi là những con đường tắc, chúng ta sẽ mắc kẹt và còn lâu mới tới đích.
Người ta dành nhiều thời gian trong cuộc đời để đi tìm giá trị của mình. Với giá trị đó họ được tôn trọng, được yêu thương. Mỗi người sẽ có một loại giá trị nổi trội của riêng mình, phù hợp với năng khiếu, tính cách của người đó. Việc tìm kiếm giá trị của bản thân rất quan trọng để giúp ta hiểu rõ bản thân hơn, phát triển tiềm năng của mình và tìm ra hướng đi phù hợp với bản thân. Mỗi người có năng khiếu, sở trường và tính cách khác nhau, vì vậy giá trị của mỗi người cũng sẽ khác nhau. Giá trị nổi trội của mỗi người có thể được xác định dựa trên những gì mà họ yêu thích, những kỹ năng và khả năng đặc biệt mà họ có.
