Chúng ta đã kiến tạo thế giới bên ngoài theo cách mà chúng ta muốn. Nhưng chúng ta đã làm những gì về bản thân mình? Là một thế hệ con người, chúng ta đang sống trong mức độ tiện nghi và thoải mái cao nhất, nhưng chúng ta lại đang than vãn không giống bất kỳ ai.
Khi bạn thấy ai đó đang đánh nhau, bạn nói hãy yêu thương. Khi bạn thấy ai đó đang không vui, bạn nói hãy hạnh phúc. Khi bạn thấy ai đó đang trong tình trạng bất hạnh nhất, bạn nói hãy vui sướng. Đó là những lời nói xúc phạm nhất đấy. Nhưng chúng lại là những lời giáo huấn vĩ đại nhất trên trái đất này. Thứ mà đã tồn tại qua nhiều thế kỷ rồi.
Có rất nhiều điều vĩ đại trên trái đất này mà không có tác dụng gì. Tôi không có hứng với những điều đó. Tôi chỉ tìm kiếm những thứ có hiệu quả thôi. Vì vậy tôi chỉ nhìn vào những việc làm thế nào để quyết định bản chất trải nghiệm của bạn. Nếu bạn kiểm soát được những thứ tạo ra các trải nghiệm bên trong chính bạn, nếu bạn tự định đoạt được chúng, tôi chắc chắn rằng bạn sẽ làm cho nó rất dễ chịu cho chính bạn. Và tôi biết chắc chắn rằng nếu bạn đang cảm thấy rất dễ chịu bên trong chính mình, bạn sẽ tự nhiên trở nên dễ chịu với những người xung quanh bạn. Thật đáng tiếc là con người đã tự chuốc vào bên trong chính mình, làm cho nhân loại trở nên nhầm lẫn một cách tệ hại về chính bản chất của họ.
Chúng ta cần hiểu điều này, điều này thường bị diễn giải sai và hiểu sai. Không cần phải có một cái gì đó khiến bạn sợ hãi, không phải là bạn hạnh phúc về một điều gì đó, hoặc đau khổ về điều gì đó. Bạn chỉ đơn giản là đau khổ hoặc là hạnh phúc. Bạn có thể ngồi đây và sợ hãi chẳng vì điều gì hết. Bởi vì trải nghiệm của con người không được tạo ra từ bên ngoài mà đang diễn ra từ bên trong. Khi bạn đang vui, có vẻ như cả thế giới đều vui vẻ.
Những cái gì diễn ra từ bên trong đôi khi tìm được những kích thích từ bên ngoài. Nhưng có thể làm được ngay cả khi không có kích thích bên ngoài. Bởi vì chỗ của trải nghiệm nằm ở bên trong bạn. Chỉ có điều bạn đang không ngồi trên chiếc ghế trải nghiệm bên trong mình. Khi một cái gì đó vô tình xảy ra chúng ta sẽ tìm được một cái cớ: “Là vì gã này mà tôi mới đau khổ”. Ngay cả khi anh ta không có ở đó chúng ta sẽ tìm được một người khác hoặc một thứ khác.
Nên đây không phải bởi một cái gì đó mà là vì bạn đang không đảm nhiệm cái ghế trải nghiệm của bạn. Thế giới sẽ cho bạn những cái cớ. Cho dù bạn có ở trong sa mạc một mình, bạn cũng sẽ trải qua tất cả những điều này, chẳng cần có ai xung quanh, chẳng cần mối đe doạ nào. Vì vậy đây là lỗi sai cơ bản của cuộc sống. Thay vì sửa mình tôi muốn sửa cả thế giới. Bạn sẽ chẳng thể sửa dù chỉ một người trong cuộc sống. Ngay cả khi bạn nuôi một con chó chúng cũng tự mình làm theo ý chúng hết. Hãy thử mà xem, bạn sẽ thất bại. Bạn chỉ có thể sửa một thứ, đó là bản thân bạn.
Ở đây không phải do tình huống mà là do trạng thái hiện tại của chúng ta. Trước hết chúng ta phải quyết định: Chúng ta là con người sống hay chúng ta là sinh vật người? Sự khác biệt giữa một sinh vật và một con người là: một sinh vật là kết quả của những phản ứng bắt buộc với mọi thứ xung quanh. Một con người có nghĩa là bạn biết bạn phải hiện hữu thế nào. Nếu bạn biết cách để hiện hữu, bạn sẽ sống hoan hỉ hay sẽ cho mình sợ hãi, đau khổ? Chắc chắn là mức độ dễ chịu cao nhất phải không? Tại sao một điều đơn giản như vậy lại không xảy ra?
Bạn biết đấy, bạn được giao cho một cỗ máy rất phức tạp. Đỉnh cao nhất của sự tiến hoá trên hành tinh này là bạn. Nếu bạn là một con giun đất bạn sẽ không có những vấn đề này, chỉ ăn, ngủ, sinh sản và chết. Nếu bạn có bộ não như một con giun đất bạn sẽ rất ổn. Bạn rất ổn nếu là một sinh vật, nhưng bạn đã trở thành một con người. Giờ đây là một cỗ máy rất phức tạp, nhưng bạn thậm chí chẳng đọc “HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG”. Một cỗ máy phức tạp như vậy mà bạn muốn vô tình vận hành nó, thì sẽ gây ra nhiều đau đớn lắm và bạn sẽ có những vấn đề to lớn. Nếu bạn không xử lý nó đúng nó sẽ nổ tung vào mặt bạn.
Niềm hân hoan là cách để bạn tận hưởng cuộc sống này, là sự bình an trong tâm trí. Hầu hết mọi người không có được niềm hân hoan và phải chuyển hướng tới những thú vui. Nhu cầu cho giải trí và vui thú trên đời này đang tăng lên đơn giản vì không còn niềm hân hoan nữa. Bạn không thể tận hưởng bất cứ điều gì, bạn cần đủ các loại chất kích thích để tìm thấy một chút dễ chịu trong mình. Nếu thực sự con người tràn đầy hân hoan họ sẽ không cần quá nhiều giải trí và vui thú trong đời nữa. Vui thú trở thành một sự bắt buộc đến vậy khi không có sự hân hoan. Và nếu không có thú vui thì nỗi đau sẽ chờ chực ngay sau. Vì vậy nỗi sợ hãi và khổ đau chỉ là vì bạn không có khả năng quản lý suy nghĩ của mình.
Nếu điều gì đó xảy ra bạn sẽ đau khổ, nếu không xảy ra bạn cũng sẽ đau khổ. Thử nói cho tôi một khía cạnh của cuộc sống mà con người không phải chịu đau khổ đi. Vì vậy, đau khổ không phải do bản chất của cuộc sống, đau khổ là bởi sự phức tạp của cái tâm trí mà bạn chẳng buồn quan tâm để hiểu.
Sợ hãi luôn là vì cái gì đó chưa xảy ra, phải không? Vậy là bạn đang phải chịu đựng những thứ không hề tồn tại. Chuyện xảy ra 10 năm về trước bạn vẫn còn đau khổ. Chuyện ngày kia có thể xảy ra bạn cũng đau khổ luôn rồi. Thứ xảy ra 10 năm về trước bây giờ không tồn tại, thứ xảy ra ngày mốt bây giờ không tồn tại. Nhưng bởi những thứ không tồn tại mà bạn chịu đau khổ. Đơn giản chỉ vì hai khả năng chính mà bạn có. Hai khả năng khiến bạn khác biệt với những sinh vật khác là: Bạn có một trí nhớ rất sống động và trí tưởng tượng tuyệt vời. Hai khả năng này vốn là hai thứ tốt nhất mà bạn có, lại là điều khiến hầu hết con người đang phải đau khổ. Họ khổ bởi trí nhớ của họ, họ khổ bởi trí tưởng tượng của họ.
Bởi vì làm người đi kèm rất nhiều khả năng, bởi cuộc sống của bạn không cố định như cuộc sống của một sinh vật. Với mọi sinh vật khác thiên nhiên vẽ ra hai đường, giữa hai đường đó chúng sống và chết. Lý do tại sao, cuộc sống của một con vật trông đơn giản và tốt đẹp hơn rất nhiều, bởi vì không có tính khả năng nào cả. Nên cái mà con người đang phải chịu đựng là những khả năng có thể xảy ra với họ.
Vì vậy vấn đề là những khả năng tuyệt vời đã được đầu tư vào chúng ta. Khi bạn được giao cho một thứ quá phức tạp, bạn cần dành một khoảng thời gian nhất định để hiểu bản chất của cỗ máy bạn đang sử dụng. Bạn biết cách quản lý tâm trí của mình. Nói cách khác cái bạn cần là sự giác ngộ (sự nhận ra). Nhận ra bản chất sự tồn tại của mình là gì. Nếu không con đường nào cũng là chật vật đấu tranh.
Làm thế nào để bắt đầu đọc được bản “HƯỠNG DẪN SỬ DỤNG”?
Hướng dẫn sử dụng có nghĩa là một cách mang tính hệ thống để quan sát những điều đơn giản. Nếu bạn muốn giác ngộ, thì đi vào trong là lối thoát duy nhất. Bạn nghĩ tại sao có những cuốn sách về cuộc sống? Bạn chỉ nên đọc sách về cuộc sống nếu bạn không phải là một cuộc sống. Nếu bạn không phải là một cuộc sống thì để biết về một cuộc sống, bạn phải đọc sách. Khi bạn chính là một cuộc sống, điều duy nhất bạn cần làm là đi vào bên trong.
Vào trong có nghĩa là gì? Cách duy nhất bạn nhận thức bất cứ điều gì là thông qua năm giác quan nghe, nhìn, ngửi, nếm và chạm. Đây là cách bạn nhận biết thế giới. Không có thứ nào trong đó là để hướng vào trong, vì cơ bản các giác quan là để hướng ra bên ngoài. Vì vậy để hướng vào trong bạn cần một chức năng khác.
Bạn tự thiết kế bản thân theo cách bạn muốn. Bất cứ cái gì cuộc sống ném vào bạn không phải sự lựa chọn của bạn, những gì bạn tạo ra từ nó là sự lựa chọn của bạn. Học rộng không đem đến điều này đâu.
Sự dễ chịu của cơ thể, sự dễ chịu của tâm trí, sự dễ chịu của cảm xúc và năng lượng, 100% là việc của bạn. Chính bạn là người nên quyết định những gì diễn ra bên trong bạn, chứ không phải người khác. Nếu bạn để mặc nó thì bất kỳ người nào cũng có thể quyết định thay cho bạn, họ sẽ làm một cách không hề có ý thức.
Bây giờ nếu bạn phản ứng cưỡng bách với những gì cuộc sống ném vào bạn thì cái gì cũng sẽ làm phiền bạn, cả điều tốt, lẫn điều xấu. Nhưng nếu bạn phản ứng có ý thức, với bất kể thứ gì bị ném vào bạn, bạn sẽ thấy, mọi thứ đều là một thử thách nhất định. Một số thứ ta có thể xử lý, một số thứ ta không biết làm sao để xử lý. Ở đây không phải là để bạn biết và xử lý được tất cả. Nhưng bạn sẽ phản ứng có ý thức với cuộc sống thay vì bạn phản ứng cưỡng bách với cuộc sống.
Những phẩm chất xã hội ta cần có để tồn tại cho ổn ở đây, hãy đừng hiểu lầm rằng đó là cuộc sống. Chúng ta sống giữa mọi người, chúng ta phải cư xử theo kiểu nhất định để hiệu quả cho cả bạn và tôi. Nếu hàng ngày chúng ta giao dịch gì đó và tôi thực hiện phần của mình theo cách chỉ có lợi cho tôi, mà không với bạn, bạn sẽ đảm bảo rằng cuộc sống của tôi sẽ khốn đốn bằng cách nào đó. Đây là bản chất của sự cộng sinh.
Vì vậy chúng ta ở đây cùng nhau, quan trọng là phải vận hành sao cho dù ta có làm cái gì thì cũng phải lợi đôi bên để giao dịch này có thể tiếp tục. Cho dù trong kinh doanh hay hôn nhân, cả hai bên đều nên có lợi. Đừng hiểu lầm logic đơn giản này là bản chất của con người. Nếu bạn sống trong rừng một mình bạn sẽ sống một kiểu, sống với vài người nhất định bạn sẽ sống kiểu khác, sống với nhiều người hơn nữa bạn sẽ sống hoàn toàn khác. Đây chỉ là cái lý đơn giản để thích nghi với sự tồn tại của chúng ta. Đừng nhầm đây là bản chất cuộc sống của bạn.
Tương tự bạn đừng lầm tưởng vở kịch tâm lý trong bạn là cuộc sống, nó không phải là cuộc sống. Nếu bạn nhận thức sai tâm trí của bạn sẽ bị bóp méo theo nhiều ý kiến khác nhau. Rất nhiều người nhầm suy nghĩ và cảm xúc của họ là cuộc sống. Đó chỉ là suy nghĩ và cảm xúc của bạn, chúng phải thuận theo cách bạn muốn, nhưng bạn lại thuận theo cách chúng muốn. Đó chỉ là sự mất kiểm soát, vậy thôi.
Chỉ khi bạn nắm bắt được bản chất của một điều gì đó, bạn mới học cách quản lý nó.
Tất cả là do sự trói buộc của chính tâm trí bạn tạo ra
Chúng ta có một quá trình tâm lý. Suy nghĩ và cảm xúc của bạn chỉ diễn ra bởi vì bạn đã thu thập được một lượng thông tin nhất định đến từ bên ngoài. Với tất cả những thông tin này, bất kể nó đúng hay sai, chúng sẽ quyết định suy nghĩ và cảm xúc mà bạn có. Điều đó có nghĩa là, quá trình tâm lý của bạn hoàn toàn là vở kịch do bạn tự tạo nên. Nó không hề liên quan gì tới thực tế cả.
Mỗi người chúng ta có một khoảng không gian tâm lý của riêng mình và tâm lý chúng ta đang ở trong những thế giới khác nhau, và không ở trong thế giới này. Còn đầu tôi lúc nào cũng trống rỗng nên tôi ở trong thế giới này. Vì tôi chỉ ở trong thế giới này nên tôi chú ý đến tất cả mọi thứ.
Quá trình tâm lý chỉ là một màn kịch nhỏ đã được phóng đại lên bởi bạn đã đồng nhất mình với nó. Vì bạn quá đồng nhất với nó nên bạn nghĩ nó chính là bạn. Giờ đây nó đã làm mờ đi trải nghiệm của bạn về cuộc sống này. Bạn là một sự sống. Bạn có suy nghĩ, cảm xúc, gia đình cùng rất nhiều thứ… và tất cả chúng chỉ là phụ kiện. Bạn đang trải nghiệm các phụ kiện, bạn đang nhầm lẫn vở kịch tâm lý của mình chính là cuộc sống.
Tất cả mọi người đang tìm cách nào đó để biện hộ cho sự đau khổ của họ. Suy nghĩ và cảm xúc chỉ là một sự phóng chiếu của cuộc sống, không phải là cuộc sống. Cảm xúc cũng là một kiểu suy nghĩ nhưng ướt át hơn mà thôi. Suy nghĩ thì khô khan, cảm xúc thì ướt át. Cách mà bạn suy nghĩ là cách mà bạn cảm nhận.
Người ta nói suy nghĩ và cảm xúc nói hai điều khác nhau. Không, cách bạn nghĩ là cách bạn biểu hiện cảm xúc. Bây giờ, nếu bạn nghĩ rằng đây là một người tuyệt vời, bạn sẽ có cảm xúc ngọt ngào đối với người đó. Nếu bạn nghĩ đó là một người đáng ghét, bạn sẽ có cảm xúc khó chịu về người đó. Bạn không thể suy nghĩ đây là một người tuyệt vời và có những cảm xúc khó chịu. Bạn cũng không thể suy nghĩ đây là một người đáng ghét và có những cảm xúc ngọt ngào.
Suy nghĩ và cảm xúc không hề khác nhau. Suy nghĩ thì thay đổi rất nhanh, nhưng cảm xúc thì hơi ngây ngô hơn một chút, nó cần thời gian để đổi hướng. Vì vậy ở một giai đoạn nào đó, bạn vật lộn giữa hai chiều hướng đối lập của sự việc đang diễn ra nên bạn tưởng chúng khác biệt. Hôm nay bạn nghĩ một người tuyệt vời, sáng hôm sau họ làm điều gì đó mà bạn không thích suy nghĩ của bạn lập tức quay ngoắt 90 độ. Nhưng cảm xúc thì không thể thay đổi nhanh như vậy, nó cần một khoảng thời gian. Nhưng cuối cùng nó cũng sẽ đến và gia nhập với suy nghĩ.
Bạn đang lầm tưởng suy nghĩ của bạn là chính bạn. Người ta nghĩ rằng họ đang chịu đựng cuộc sống của họ. Không, họ đang chịu đựng chính suy nghĩ và cảm xúc của mình. Suy nghĩ của bạn chỉ xuất phát từ những thông tin nhất định đến từ bên ngoài và chúng hoàn toàn không do bạn chọn.
Nếu bạn bước đi trên đường, mọi thứ mà bạn nhìn, nghe, ngửi nếm và chạm vào đều được ghi lại trong tâm trí của bạn. Bạn không thể tránh khỏi những điều này. Những thông tin bạn tiếp nhận 90% không nằm trong tay bạn. Không có gì tốt xấu ở trong đó, chúng chỉ là thông tin mà thôi.
Khi bạn nhận ra chúng, bạn nói điều này thật tuyệt vời thì nó thành tốt, bạn nói điều này thật đáng ghét thì nó thành xấu. Đây là do bạn sắp đặt, còn thông tin đơn giản là được nhập vào và được ghi lại. Những gì bạn thu thập được có thể là của bạn nhưng nó không phải là bạn. Nhưng một vấn đề đang diễn ra, thứ mà bạn thu thập được bạn nghĩ đó là bạn. Nếu bạn hiểu những điều này bạn sẽ đơn giản nhìn sự sống như nó vốn là, mà không bị đồng nhất và ảnh hưởng bởi bất cứ thứ gì.
Về cơ bản, bạn là một sự sống, sau đó bạn thu thập được một cơ thể nhất định nên chúng ta gọi bạn là con người, rồi bạn thu thập thêm những thứ khác nên bạn được gọi bằng những tên gọi khác. Nhưng về cơ bản, bạn là sự sống. Và ngay lúc này việc bạn đang sống là thứ quan trọng nhất. Nhưng nó lại không được trú tâm.
Những gì bạn đang nghĩ đã trở nên quan trọng hơn việc bạn đang sống. Cảm xúc nhỏ nhặt đã quan trọng hơn việc bạn đang sống. Chỉ một suy nghĩ vụn vặt đáng ghét hiện lên trong đầu bạn và đó trở thành một ngày tồi tệ. Nếu bạn có một suy nghĩ tồi tệ thì cả thế giới sẽ bị huỷ hoại. Bởi vì chúng ta đã đồng nhất với những suy nghĩ và cảm xúc mà chúng ta tạo ra. Chúng ta không trải nghiệm cuộc sống, chúng ta chỉ trải nghiệm suy nghĩ, cảm xúc, định kiến và những thứ rác rưởi mà chúng ta có thể tạo ra.
Thay vì sống trong sự sáng tạo của đấng tạo hoá, chúng ta lại sống trong sự sáng tạo vun vặt của chính mình, đó là một vấn đề lớn. Chúng ta hoàn toàn có thể tạo ra loại suy nghĩ và cảm xúc mà chúng ta muốn. Và bạn sẽ tạo ra loại suy nghĩ và cảm xúc tuyệt vời nhất mà con người có khả năng tạo ra. Chúng ta không còn cần sự hỗ trợ nào từ bên ngoài vì chúng ta đã làm tốt việc đó rồi.
Bạn chỉ cần trở nên sẵn lòng khám phá bản thân này. Để đưa bản thân này đạt đến trạng thái dễ chịu nhất. Không phải bởi vì đó là một đức hạnh, chỉ là đó là con đường mà bạn ao ước đi đến. Không phải là nếu bạn trở nên yêu thương bạn sẽ được lên thiên đàng. Nó chỉ là, nếu bạn đầy yêu thương và vui sướng tột độ, bạn chẳng cần một thiên đàng nào cả. Những người mà tạo nên địa ngục bên trong chính họ thì muốn được đi lên thiên đàng. Những người đã tạo nên thiên đàng từ trong chính bản thân họ, thì bất cứ cái địa ngục nào họ đến họ cũng chẳng bận tâm. Nếu bạn là một nhà kiến tạo nội tâm, thì bạn sẽ làm cho bản thân của bạn theo cách mà bạn muốn.
Bất kỳ điều gì khiến cho chúng ta bị tổn thương, bất kỳ điều gì là tiêu cực trong một tình huống nào đó có thể khiến cho bạn trở nên thông thái hơn hoặc khiến cho bạn trở nên đau khổ hơn, đó là lựa chọn của bạn. Đừng tìm kiếm một tình huống lý tưởng bởi vì không có một nơi nào như vậy.
–
Sadhguru là một nhà truyền giáo, nhà sư và nhà hoạt động xã hội người Ấn Độ. Ông sinh năm 1957 tại Tamil Nadu, Ấn Độ, và được biết đến với việc sáng lập tổ chức Isha Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào các hoạt động giáo dục, y tế và môi trường.
Sadhguru là một giáo sư đạo Phật, nhưng ông không giới hạn bản thân trong một tôn giáo cụ thể. Thay vào đó, ông tập trung vào việc giảng dạy cho con người tìm kiếm sự hiểu biết và hạnh phúc bên trong chính mình, và khuyến khích mọi người sống một cuộc sống khỏe mạnh, có ý nghĩa và ý thức về môi trường.
